El Nino ve La Nina, Pasifik Okyanusu'nda meydana gelen ve dünya genelinde hava ve iklim koşullarını önemli ölçüde etkileyen iki karşıt hava olayıdır. El Nino, okyanus yüzey sularının normalden daha sıcak olmasıyla karakterize edilirken, La Nina bu sıcaklıkların normalden daha soğuk olmasına işaret eder. El Nino, sıcaklık artışına ve kuraklığa neden olurken, La Nina genellikle daha soğuk hava koşulları ve artan yağışlarla ilişkilidir.
El Nino ve La Nina genellikle 9-12 ay arasında etkili olurlar, ancak bazı yıllarda bu süreler daha uzun olabilir. Bu hava olayları 2 ila 7 yılda bir meydana gelir. Son El Nino, 2022 Haziran ayında başlamış ve 2023 Nisan ayında sona ermiştir. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ve Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi (ECMWF) tahminlerine göre, nötr hava koşullarının ardından yaz sonuna doğru La Nina'nın etkili olması bekleniyor.
La Nina'nın Küresel ve Türkiye Üzerindeki Etkileri
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, El Nino'nun dünya genelinde ekstrem hava olaylarına neden olduğunu belirtirken, La Nina'nın da farklı sorunlar getiren bir hava olayı olduğunu vurguladı. Kurnaz, La Nina döneminde de sıcaklık rekorlarının kırılabileceğine dikkat çekti: "La Nina ortalama sıcaklıkların düşmesi demektir. Ancak, El Nino 3 yıl hiç görülmese bile, bu süre boyunca La Nina etkili olsa dahi, arka plandaki iklim değişikliği nedeniyle yüksek sıcaklık rekorları kırılabilir."
La Nina'nın Türkiye üzerindeki etkileri daha sınırlı ve belirgin değildir. Ancak, dünya genelinde yağış rejiminde değişiklikler yaşanacağı öngörülmektedir. Kurnaz, ABD'nin La Nina ile birlikte en kuvvetli kasırga sezonuna hazırlandığını ve bu dönemde yağış ve fırtınaların şiddetinin artacağını belirtti. İstanbul'da kar yağışı her zaman mümkün olmakla birlikte, her geçen yıl bu olasılık daha sürpriz olarak kabul edilecektir.
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Danışma Kurulu Üyesi Dr. Tufan Turp, El Nino ve La Nina'nın hava sıcaklıkları, atmosferik basınç ve rüzgar düzenlerinde değişimlere neden olduğunu ifade etti. Turp, "NOAA'ya göre, La Nina'nın gerçekleşme olasılığı Haziran ile Ağustos arasında yüzde 50. ECMWF'nin tahminleri de bu görüşü destekliyor. Son El Nino'nun etkileri yaz boyunca zayıflayacak ve kış mevsimi başında La Nina'nın daha olası olduğu belirtiliyor," dedi.
Turp ayrıca, Türkiye'de El Nino ve La Nina etkilerinin Pasifik Adaları, Okyanusya, Avustralya, Güney Amerika, Kuzey Amerika ve Asya gibi bölgelerdeki kadar belirgin olmadığını vurguladı. Bu nedenle Türkiye özelinde kesin değerlendirmeler yapmak zordur. Bununla birlikte, küresel ölçekteki etkilerle benzerlikler gösterebilir. ECMWF'nin mevsimsel tahminlerine göre, Avrupa'nın kuzeyinde ortalamanın üzerinde, güneyindeki bazı bölgelerde ise ortalamanın altında yağış bekleniyor. Özellikle Akdeniz Havzası'nda sıcaklık artışlarının daha fazla olacağı tahmin ediliyor.
Denizlerde Isınma Trendi Devam Edecek
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, La Nina'nın soğuk dönem olduğunu ancak denizler için normal sıcaklıklar anlamına geldiğini belirtti. Salihoğlu, "İklim değişikliği nedeniyle artan sıcaklıkların devam edeceğini öngörüyoruz. Yani deniz suyu sıcaklıklarında ciddi bir normalleşme göremeyeceğiz. Isınma trendi, El Nino dönemindeki hızla olmasa bile, La Nina döneminde de devam edecek," dedi.
El Nino ve La Nina hava olayları, dünya genelinde önemli iklim değişikliklerine neden olmaktadır. El Nino'nun sona ermesiyle birlikte yaz sonundan itibaren La Nina'nın etkili olması beklenirken, dünya genelinde yağış rejimlerinde ve sıcaklıklarda değişiklikler yaşanacaktır. Türkiye'de bu etkiler daha az belirgin olmakla birlikte, Akdeniz Havzası'nda sıcaklık artışlarının daha fazla olacağı öngörülmektedir. Uzmanlar, küresel ısınmanın etkilerinin devam edeceği konusunda hemfikir olup, deniz suyu sıcaklıklarının da bu süreçten etkileneceğini belirtmektedir.
Yorumlar
0 yorum